7-daagse door Bali

Opmerking vooraf: Ik zal het hier niet zozeer hebben over de bezienswaardigheden op zich – want daar valt al genoeg over te lezen op het wereldwijde web – maar vooral mijn ervaringen zullen hun weg naar jullie vinden.

18 tot 24 januari 2015 – Bali, Indonesië

Die morgen ontwaakte ik met een lach op het gezicht. Mijn eerste trip door Bali stond eraan te komen. Eindelijk kreeg ik te zien waarvoor ik lief en leed heb achtergelaten in het Belgenlandje. Na de eerste week jetlaggen en wat praktische zaken regelen, zou de komende dagen een eerste tipje van de gesluierde toekomst worden gelicht. Ik verheugde me om het landschap te doorkruisen, de tempels en ceremonies te bezichtigen, mijn speelterrein voor de komende maanden te ontdekken en alles wat een rondreis in petto heeft mee te maken. Natuurlijk keek ik ook uit naar de professionele kant van deze uitstap, namelijk het bezichtigen van de vele bezienswaardigheden evenals enkele veelvoudig door onze organisatie gebruikte sites, hotels en resorts. Een mens moet immers weten waarover hij spreek, wil hij zijn job professioneel beoefenen.

Ik werd opgehaald door de gids, waarna we een Zweedse dame oppikten in Sanur. Na een korte voorstelling vertrokken we in een comfortabele auto richting Ubud, het culturele centrum van het eiland. Onderweg stopten we bij enkele bezienswaardigheden en tussendoor vertelde de gids over het Hindoeïstische leven in Bali, een interessante cultuur vol religie en harmonie zo blijkt. Onze gids kwam uit de kaste van de brahmanen, maar anders dan in India zijn alle vier de kasten hier gelijk (Brahmanen, Ksahtriya's, Vaishya's en Shudra's). Iedereen kan de job beoefenen die hij/zij wil, ondanks de kaste waartoe zijn/haar familie behoort. Zo zijn er wel meerdere verschillen met het Indiase Hindoeïsme. Het was erg verrijkend de gids met zoveel overtuiging te horen spreken over zijn religie en wat dit betekent in het dagdagelijkse leven van elke Balinees. Ik wil me er na verloop van tijd zeker een beetje meer in verdiepen.

De rit doorheen het gevarieerde Balinese landschap was prachtig. De gids maakte ons attent op de verschillende plantages en fruitbomen die we langs de weg passeerden. Af en toe hielden we gedurende de rondreis halt bij een kraampje langs de weg om enkele tropische fruitsoorten te proeven. Als je wou kon je wat fruit kopen om er onderweg of 's avonds in het hotel lekker van te smullen. Natuurlijk kruisten ook een hoop rijstvelden ons pad. Het ene veld stond paraat om de jonge rijstscheuten te ontvangen, terwijl in het andere veld de rijst bijna geoogst kon worden. In Bali kan met tot drie oogsten per jaar hebben! Het hele proces duurt zo'n vier maanden: een maand lang worden de gebundelde scheuten in een soort babypoel klaargestoomd, waarna ze één voor één handmatig over de uitgestrekte rijstterrassen worden verdeeld. Daarna duurt het nog eens drie maanden vooraleer er kan worden geoogst.

Plantje per plantje...

Fruit langs de weg (rechts Durian = Stinky Fruit)

We bezochten een tempel in Mengwi, het Alas Kedaton Monkey Forest en de heilige Tenah Lot tempel aan de zee. Bij de fascinerende tempels werd verder uitleg gegeven over het hindoeïsme en de vele ceremonies en taken die bij het dagelijkse leven horen. Ik heb al veel tempels en andere gebedsplaatsen gezien, maar de dynamiek en expressie van Hindoetempels spreken enorm tot de verbeelding. Ook een zekere religieuze striktheid wordt hier gerespecteerd. Zo moet bijvoorbeeld iedereen die de heilige binnenplaats van een tempel wil betreden een sarong dragen (ceremoniële lendendoek) en mogen vrouwen de tempels niet betreden tijdens de menstruatie.

Het verbaasde me wel wat te horen dat hanengevechten vooraf gingen aan sommige ceremonies. Dit gebeurt als offer en in feite zou men het gevecht moeten stil leggen wanneer het eerste bloed vloeit, maar in de praktijk gaan de gevechten gewoon door tot één van de strijders het loodje legt. De verliezer kan soms gekocht worden en blijkbaar smaakt een net gedode kamphaan stukken beter dan een gewone haan. Waarschijnlijk niet het martelaarschap dat het beestje in gedachten had, maar de gelukkige Balinees zal zijn gezin een feestmaal kunnen voorschotelen. Ondanks het feit dat hanengevechten buiten de ceremoniële context illegaal zijn, zijn ze volgens de gids een vaak voorkomende praktijk op het eiland om entertainment en de gelegenheid tot gokken te verschaffen.

In Ubud toegekomen werden we afgezet aan het hotel en konden we genieten van een vrije avond. In dit stadje (een conglomeraat van een aantal dorpjes) heerst een relaxte en gezellige sfeer. Er zijn heel wat restaurantjes en bars in alle maten en vormen en ook de artistieke en toeristische winkeltjes blijven elkaar opvolgen. Het was niet erg druk, maar januari is nog steeds regenseizoen, dus waarschijnlijk is het er een stuk levendiger tijdens het hoogseizoen. Ik opteerde om iets te eten weg van de grote straat, wat een goede keuze bleek te zijn voor mijn bescheiden budget. Nog even rondwandelen en iets drinken in een gezellige bar. De meeste zaken sluiten hier vrij vroeg (althans in vergelijking met België). Op Bali – de enorm toeristische gebieden niet meegerekend – speelt het sociale leven van de mensen zich vooral 's morgens vroeg af in plaats van 's avonds/ 's nacht. Dit zal toch even wennen worden!

Dit was de eerste dag. Ik hoor u al zuchten: “... en zo heeft hij zes dagen lang rondgereisd. Schrijf anders gewoon een boek, man!” Geen zorgen, veel indrukken zijn reeds neergepend en ik ben allerminst fan van herhalen. De volgende dagen zullen een stuk compacter aan bod komen, beloofd!

Dag twee: vrij in Ubud. Rustig opstaan, douche, ontbijtje en ik was er weer klaar voor. Op het schema vandaag stonden het Ubud Monkey Forest en de lokale markt. Het apenbos is zeker een aanrader. Ooit eens letterlijk een aap uit je mouw willen schudden (mensen hebben soms vreemde wensen)? Voor maar 30.000 roepiah (twee euro!) geniet je van een prachtig stukje jungle, een groen bemoste tempel en beelden en tientallen makaken die voor geen kleintje vervaard zijn als het er op aankomt uw bananen te ontfutselen. Bananen zijn voor een prikje te koop aan de ingang. Steek zo'n stuk fruit onder uw oksel en laat de apen het werk doen. De meeste mensen opteren begrijpelijk om gewoon een banaan boven het hoofd te houden zodat de makaak op hun schouders komt zitten, maar soms moet je eens gek doen in het leven... 
De markt was een hele ervaring. Baan jezelf een weg door smalle gangen langs kraampjes met spullen allerhande. Afdingen is een must en hier worden je skills tot het uiterste gedreven. Zelf heb ik me er ook aan gewaagd, maar er moet duidelijk nog aan mijn bekwaamheid gewerkt worden. ''We make deal'', ''You my first customer'', ''Good price for you''... Wereldwijd verspreide quotes die ook hier hun ingang hebben gedaan. Zo was ik ook een vriend, een slimmerik, een baas en een gelukzak omdat de verkoper het hemdje voor die prijs aan mij verkocht. Ik weet ondertussen beter...

Even uitrusten aan het zwembad om dan 's avonds de traditioneel Balinese Legong dans te gaan bekijken. Een boeiende ervaring zonder meer. De kostuums, muzikale begeleiding en de verschillende verhalen die al dansend uitgebeeld werden, bleven fascineren tot het einde. Ik kan mij best inbeelden dat jarenlange training nodig is om alles zo synchroon uit te voeren en de ogen en vingers een hele dans lang op een bepaalde manier te houden. Daarna lekker Babi Guling (suckling pig) gegeten in een restaurantje, iets gedronken in een bar waar een live bandje optrad en dan terug naar het hotel.

Monkey Forest Ubud

Legong dans Ubud

Dag drie: op naar de kust! 's Morgens werden we opgehaald door de gids en trokken richting Candi Dasa in Oost-Bali. Ook nu waren er enkele tussenstops gepland, met name bij de heilige watertempel Tirta Empul, het oude justitiepaleis Kerta Gosha, de heilige vleermuizengrot Goa Lawah en het authentieke dorpje Tenganan. Dit was een uitermate leerrijke dag vol weetjes over de belangrijke rol van water op het eiland en de geschiedenis met de Hollanders. In Klungkung, waar Kerta Gosha gelegen is, liggen nog kopieën van kranten in het Oudnederlands waarin de slag om het gebied beschreven staat. Best interessant om eens deze pagina's te doorbladeren om een idee te krijgen van het reilen en zeilen van zaken in die periode.

Het dorpje Tenganan staat bekend als één van de weinige dorpjes op Bali waarin enkele 'originele' Balinezen wonen, althans in het centrum. Het dorp bestaat uit drie delen. Ten eerste is er het centrum, waar enkel Balinezen mogen wonen die oorspronkelijk op het eiland resideerden. Om deze authenticiteit te behouden, moeten ze onderling trouwen en zorgen voor het nageslacht. Vervolgens is er een tweede deel, waar dorpelingen wonen die een 'kleine' overtreding begaan hebben. Dit kan bijvoorbeeld het samenwonen met iemand van buiten het dorp zijn. Er is ook nog een derde deel van het dorp, waar inwoners verblijven die het dorp verlaten hebben en getrouwd zijn met iemand vanbuiten uit. Zij mogen bij hun terugkeer enkel hier wonen. Kinderen mogen het dorp wel verlaten om te studeren en ook werken buiten het dorp is ondertussen toegestaan.

Dag vier: een dag in te vullen naar keuze. Opties waren: relaxen op het strand, een boekje lezen aan het zwembad of een bezoekje aan de heiligste tempel op Bali, de Besakih... Ik heb echter gekozen om de rijke, verbluffende onderwaterwereld op te zoeken! Reikhalzend heb ik uitgekeken naar het duiken in deze wateren, ik duik graag weet u. Alles was via mail op voorhand geregeld en 's morgens werd ik opgepikt aan het hotel. Een uurtje rijden van Candi Dasa ligt Tulamben, waar 20 meter van de kust het wrak van de USAT Liberty rust. Dit 120 meter lange wrak ligt tussen 4-27 meter onderwater en huisvest een schat aan kleurrijke vissen, koraal en andere vreemde wezens. Het gevoel dat je overrompeld bij zo'n duik kan ik moeilijk beschrijven. Wie al eens op een locatie als deze gedoken heeft, weet ongetwijfeld waarover ik spreek. Aan de rest om het ooit eens te proberen... Ik had mijn Gopro mee om wat beelden te schieten die te bekijken zijn op de vimeo account van Indonesia Holiday DMC: https://vimeo.com/118321885. Na het duiken nog even gezellig een biertje drinken en daarna terug naar Candi Dasa. De rest van de dag stond in het teken van rust en genieten. Het enige minpuntje van deze dag is dat ik mijn gsm ergens kwijtgespeeld ben, maar dat overkwam me in België ook wel eens.

Dag vijf: op naar Lovina Beach in Noord-Bali. Vandaag stond er een iets langere rit op het programma. De afstand werd echter gecompenseerd door de prachtige omgeving en de sightseeing stops onderweg. Vooral het panoramisch zicht op de vulkaan Batur en het bijhorende meer waren een pauze waard. Onderweg stopten we voor het middagmaal en proefden we enkele tropische vruchten die enkel in Noord-Bali groeiden, de ene al wat smakelijker dan de andere... In de late namiddag arriveerden we in een prachtig resort. Van hieruit kon je gewoon het strand opwandelen ofwel genieten van het fraaie zwembad en de bijhorende bar. Daarna heb ik even rondgewandeld op zoek naar een internetcafé en een leuk restaurantje binnen het budget. Selectief rond me kijkend sprong een duikcenter me in het oog en ik dacht: ''Waarom niet eens een kijkje nemen...''. Op die manier heb ik mij verzekerd van een nachtduik op de laatste avond van mijn trip. Ik kroop vroeg mijn bed in, want de volgende dag moest ik er extra vroeg uit!

Dag zes: een vrije dag. Deze morgen stonden we om 06u00 klaar aan het strand om er met een vissersbootje op uit te trekken op zoek naar een school dolfijnen met de rijzende zon op de achtergrond. Er wordt een 95% kans gegeven dat je de beestjes te zien zal krijgen, want het blijven toch wilde dieren. Dolfijnen spreken bijna iedereen wel aan, denk ik. Het duurde niet lang of we zagen al een bescheiden school van een twintigtal dolfijnen door het water klieven. Op andere dagen gaat het blijkbaar over tientallen tot honderd dolfijnen, waardoor de kans groter is om een mooi plaatje te schieten. We keerden terug naar het hotel en de rest van de dag stond in het teken van rust en ontspanning. In mijn geval was het afwachten geblazen naar de avond om mijn eerste nachtduik te ervaren!

Met de ondergaande zon trokken we de zee op. De kapitein, duikinstructeur, een jolige Nederlander en mezelf vaarden een klein kwartiertje van de kust weg naar een rif. Materiaal aan, even wachten tot de zon onder was en plons, het water in. Gewapend met een zaklamp en mijn Gopro trad ik wederom een onbekende wereld binnen. Je ziet enkel wat er zich rondom de lichtstraal bevindt, maar verder is er duisternis. Desondanks is het verbazingwekkend hoeveel leven je tegenkomt bij een nachtduik. Bepaalde zeewezens die enkel 's nachts jagen zijn nu bijvoorbeeld te zien. Een gevoel van verwondering en rust neemt het over en je kijkt alle kanten uit om zoveel mogelijk op te nemen en je mede duikers in de gaten te houden. Beelden van deze duik kun je bekijken in bovenstaande link (zie vorige paragraaf over duiken). Na het hele gebeuren ben ik me gaan douchen en heb ik er nog een plezante laatste avond van gemaakt met mijn Nederlands maatje. In een hippe bar, genaamd Kantin 21, heb ik wederom ontdekt dat er nogal wat zangtalent verscholen zit op Bali. Misschien stap ik later wel in de muziek/producerindustrie. Zonder twijfel een branche met perspectief hier...

Op weg naar de Besakih Tempel voor een ceremonie

Dolfijnen spotten in Lovina

Dag zeven: het laatste wapenfeit. Op de laatste dag doorkruisten we het eiland van noord naar zuid. De tijd was aangebroken om richting huis te gaan. Gelukkig waren er onderweg nog enkele sites die niet mochten ontbreken aan onze trip door Bali. Zo stopten we bij de machtige GitGit waterval, waar ik gepoogd heb de kracht van het vallende water tegen te werken... epic fail. Daarna trokken we naar het Bratanmeer, waar nog een rustgevende tempel gelegen was en uiteindelijk kregen we nog de kans om wat fruit en kruiden te kopen op een lokale markt. Voldaan en heel wat wijzer werd ik in de namiddag terug afgezet in Denpasar om na te genieten van de rondreis en om me weer te schikken naar het dagelijkse leven. Inkopen doen, een nieuwe gsm zien te vinden, iets nieuws bestellen om te eten in een plaatselijke warung... De charmes van een nieuw avontuur!

Enkele sfeerbeeldjes:

Taman Ayun Tempel

Vleerhonden

Makaken in het klein

Tanah Lot Tempel

Baris (krijger) dans

GitGit waterval

Ulun Danu Tempel

Een nieuw hoofdstuk

Beste collega's/partners/vrienden

Dit is ook een beetje het begin van jullie reis... Laten we er het beste van maken ^^

De aanloop

Halverwege januari heb ik mijn eerste stappen op Balinese bodem gezet voor wat een fantastische en leerrijke ervaring moet worden. Hier in Denpasar zal ik mij minstens zes maanden nestelen om alle kneepjes van het vak te leren en mijn theoretische kennis toe te passen bij Indonesia Holidays DMC. Voorafgaand aan deze nieuwe stap in het leven woonde ik reeds 4,5 maand in Spanje (Erasmussemester) en verbleef ik vorig jaar 4,5 maand in Hangzhou, China, in functie van de lange stage tijdens mijn opleiding. Andere oorden en culturen opzoeken is nu eenmaal mijn ding.

In wat volgt zal ik mijn indrukken en ervaringen met u delen in een soort van dagboek voor onze partners. Samen ontdekken we beetje bij beetje het leven op dit paradijselijk eilandje. Wat valt op, wat is compleet nieuw, welke zijn de gelijkenissen met andere landen waar ik verbleef, het dagdagelijkse leven... dit en nog veel meer zal ik op een vlotte en interessante manier proberen neerpennen, zodat ook u er iets van kan opsteken en eventueel mogelijke klanten over de streep kan trekken (mijn commerciële kantje laat alvast van zich horen). Uiteraard zullen enkele foto's en filmpjes hier niet ontbreken!

Voorafgaand aan mijn vertrek naar Indonesië leek het mij interessant om het een en ander te lezen en te bekijken over het land: Lonely Planet, National Geographic, Youtube, Tripadvisor... the usual. Ook hadden enkele kennissen het land reeds bereisd en van hun heb ik aan de toog wat verhaaltjes en weetjes meegekregen. Allemaal goed en wel, maar het zelf meemaken is natuurlijk iets helemaal anders. Hier begint het relaas, het Indonesische epos van Jelle...

De aankomst

Na een ellenlange migratie kwam ik omstreeks 20u15 toe op het Ngurah Rai International Airport. Wat me meteen opviel was de drukkende warmte toen ik het vliegtuig verliet. Het was er namelijk 28 graden en vochtig, toch een dikke 15 graden meer dan in Brussel op dat moment. Nu, we mogen zeker niet klagen over onze zachte winter, maar dit was toch andere koek. In tegenstelling tot wat ik gehoord en verwacht had, ging alles enorm vlot. Ik geraakte probleemloos voorbij alle migratie en douane postjes en in de aankomsthal stond een collega me op te wachten om me naar mijn nieuwe thuis te brengen. Het is altijd fijn om met een lach ontvangen te worden na zo'n lange vlucht en lachen, dat doen ze hier allemaal. Ik was verbaasd over de moderne structuur van de luchthaven en het netjes opgekuist straatbeeld. Ergens had ik – door reizen naar economisch vergelijkbare landen – duizenden plastieken zakjes en papiertjes langs de baan verwacht, maar dit was niet het geval. Een goeie indruk om mee te beginnen.

Ondanks het feit dat ik al meer dan 24 uur wakker was en dat ik in het vliegtuig amper een oog heb dichtgedaan, kon ik de slaap niet vatten. Dit fenomeen heeft zich nog enkele dagen voortgezet. Mijn biologische klok paste zich niet automatisch aan, dus ik leefde nog steeds op de Belgische tijd. Daags na mijn aankomst kwam mijn bazin me in de namiddag oppikken om de crematie van haar oom in West-Bali bij te wonen. Het gebeurt niet zo vaak dat een westerling dit meemaakt in intieme kring en ik kon me ook niets inbeelden bij een Hindoeïstische crematie. Ondanks het feit dat we maar 120 km moesten overbruggen, hebben we er enkele uren over gedaan. Het verkeer is Bali is enorm druk en een zootje ongeregeld. Ze rijden er nooit meer dan 80 km/u en dat is op de 'snelweg'. Roekeloos ritsen, veel remmen en terug aanzetten en duizenden scooters die overal tussen glippen maken van rijden hier een huzarenstukje. We arriveerden 's avonds in een schitterend resort in de jungle, Taman Wana Villas (mede onder management van Indonesia Holidays DMC ), waar we zouden overnachten.

Taman Wana Villas: zwembad

Taman Wana Villas: mijn uitzicht

De aanzet naar de lijkverbranding begonnen al 's morgens vroeg. De hele familie kwam samen in het dorp en de kist, die in een tempelvormige constructie geplaatst was, werd door zowel jongeren als ouderen gedragen. De hele weg van het huis tot de crematieplaats werd er een duw- en trekspel gespeeld tussen de generaties (dit hangt af van de familietraditie). Het hele schouwspel had meer weg van een feest dan van een treurig gebeuren. De dood wordt in het Hindoeïsme dan ook helemaal anders ervaren. Het is de laatste fase van een proces, nu is dit proces voltooid. Daarnaast mag een dode niet zomaar elke dag gecremeerd worden. Elke regio heeft zo zijn eigen vaste crematiedagen. Die dag waren er toevallig nog twee andere lijkwades aan de gang. Eenmaal toegekomen op de verbrandingsplaats liepen de mannen drie toeren rond de plaats waar het lichaam zou komen te liggen. Tijdens de laatste ronde viel één van de jongeren uitgeput neer en zo hebben de ouderen de jeugd een poepje laten ruiken. De kist werd uit de constructie gedragen en naast een ijzeren bak gezet. Daarna gebeurde het... 

Ze openden de kist en namen het in doeken gewikkelde lijk er uit. Deze legden ze in de ijzeren bak, waarna ze het doek open spreidden. De dichtste familie stond rond de dode en er werden offers en rituelen gebracht. De oom werd besprenkeld met water, versierd met bloemen, rijst en ander eten en ook wierook kwam eraan te pas. Dit alles terwijl het bovenste deel van het opgedroogde lichaam daar open en bloot lag te blinken. Na de ceremonie werden nog wat offersstukken op de overledene geplaatst en werd de gaskraan naar twee branders opengedraaid. Ze staken de vlam er in en zo begon de crematie, die ongeveer een uur in beslag zou nemen. Op die manier lagen er dus drie lijken naast elkaar te branden in een open veld, terwijl de dorpsgenoten rustig een babbeltje sloegen met elkaar. Daarna zou de as opgeschept worden en uitgestrooid worden in de zee. Het viel me op dat enkele jongeren zonder schroom foto's namen met hun smartphone van hun overleden familielid. Ikzelf heb wat afstand gehouden uit respect, maar vooral door die Belgische geremdheid. Voor het geval u zich afvraagt hoe het zat met de geur, daar was niets onaangenaams van te merken. Dit kon wel tellen als welkom in de Balinese cultuur. Ik heb nog weet van een meer macaber ritueel, maar daar later meer over als ik het dorp in kwestie eens bezocht heb ;)

Duw- en trekwerk met de kist

De lijkverbranding

De volgende paar dagen mocht ik wat acclimatiseren en gingen we om spullen voor mijn studiootje. Ik had vooral nood aan liters water en een rol wc papier. Hier gebruiken ze namelijk enkel een waterspuiter, zéér ecologisch dat wel. Mijn dagen bestonden uit rondwandelen, verdwaald geraken, moeite hebben met slapen, allerlei nieuwe dingen proeven in de talloze kleine warungs (lokale restaurantjes) langs de weg, zweten, plaatselijke SIM-kaart kopen, ontdekken... Het normale stramien als je net bent aangekomen in een vreemde omgeving.

Ik zit op 100 meter van een groot park, dus heb ik me ook al eens gewaagd aan een halfuurtje lopen. Was me dat afzien zeg! Al die liters water die ik daarvoor had gedronken, waren simpelweg verdampt of in mijn kleren getrokken. Het viel me op dat als ik verdwaasd rond me keek (gebeurt wel vaker) er altijd wel iemand naar me toekwam om te vragen of hij me kon helpen. Zo vond ik altijd mijn weg naar huis. Ik nam ook al eens een taxi richting Sanur Beach, waar ik de vijf kilometer lange boulevard heb afgelopen om me dan aan de toog te zetten van een strandbar met leuke muziek (naar mijn smaak dan). Het duurde niet lang voor ik aan het praten geraakte met een Griek en daarna met enkele Balinezen. Met Engels kom je hier ver, maar het helpt toch heel wat als je een woordje Bahasa (algemeen Indonesisch zeg maar) kan spreken. Een puntje om aan te werken dus!

Het is nu zaterdag en ik ben net terug van de markt in Klungkung, waar ik met een collega een typisch Balinese tempeloutfit ben gaan kopen. Aan de lokale prijs natuurlijk! Deze heb ik nodig als ik een ceremonie wil bijwonen in een tempel. Ik hoop er toch enkele mee te maken tijdens mijn verblijf hier. Zondag 18/01 vertrek ik op een 7-daagse door Bali, spannend!!